Από όταν ο Donald Trump κέρδισε τις αμερικανικές εκλογές, o Dow Jones έχει σημειώσει άνοδο σχεδόν 9%, διεκδικώντας την πρώτη επαφή στην ιστορία του με τις ...20.000 μονάδες. Το "ράλι" που καταγράφεται λίγο πριν τα τέλη του έτους είναι ο τρόπος της αγοράς να πει πως εγκρίνει τις ιδέες του εκλεγμένου Προέδρου.
Και καλά κάνει. Οι πολιτικές φορολογικών μειώσεων, απελευθέρωσης και αύξησης δαπανών του Trump είναι "κομμένες και ραμμένες" για να ενισχύσουν τα κέρδη των επιχειρήσεων.
Ήρθε ωστόσο η ώρα να ηχήσει ο κώδωνας του κινδύνου. Ίσως τα νέα αυτά να μην είναι και τόσο καλά για την υπόλοιπη οικονομία. Αυτό που συμβαίνει είναι ακριβώς αυτό που ορισμένοι οικονομολόγοι είχαν προβλέψει το καλοκαίρι: Στα δύο πρώτα χρόνια της θητείας του Trump, οι φιλικές προς τις επιχειρήσεις πολιτικές θα μειώσουν τα κόστη των επιχειρήσεων και οι επενδυτές μετοχών θα λάβουν ένα μεγαλύτερο μερίδιο από την οικονομική πίτα.
Αλλά η επίδραση Trump δεν οδηγεί μόνο τις μετοχές σε επίπεδα-ρεκόρ. Ταυτόχρονα ωθεί τις πληθωριστικές προσδοκίες, το οποίο θα μπορούσε να επιφέρει ακόμη πιο γρήγορη αύξηση των επιτοκίων από αυτή που σχεδιάζει η Fed αλλά και ενίσχυση του δολαρίου. Όλα αυτά θα ωθήσουν την οικονομία προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που επιθυμεί ο Trump.
Βάλτε τα όλα μαζί -ισχυρότερο δολάριο, υψηλότερα ελλείμματα, μισθοί και τιμές, αυστηρότερη νομισματική πολιτική- και έχετε όλα τα συστατικά για μια υπερθέρμανση της οικονομίας που γρήγορα θα τη μεταμορφώσει σε μια πιο αδύναμη οικονομία. Οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές και οι εμπορικοί περιορισμοί του Trump, εάν τεθούν σε ισχύ, θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα -και θα μπορούσαν να "πυροδοτήσουν" ακόμη και ύφεση.
Η αγορά ομολόγων είναι ίσως πιο αποκαλυπτική από το χρηματιστήριο. Τα σχέδια του Trump για φορολογικές περικοπές και μεγάλης κλίμακας κρατικές δαπάνες είναι πιθανό να διογκώσουν το έλλειμμα και να αυξήσουν το κόστος δανεισμού, τρομάζοντας τους επενδυτές ομολόγων: Η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου έχει αυξηθεί 37% από τις εκλογές.
Τα μέτρα τόνωσης του Trump θα επιταχύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Αλλά με την οικονομία σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης, οι εταιρείες θα πρέπει να καταβάλουν υψηλότερους μισθούς για να καλύπτουν την αύξηση της ζήτησης, εντείνοντας το πληθωριστικό σπιράλ. Εάν ληφθούν υπόψιν η αύξηση του κατώτατου μισθού στο δημόσιο και οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές του Trump, μια αύξηση του εργατικού κόστους θεωρείται πιθανή. Η Fed ενδέχεται να χρειαστεί να συσφίξει την πολιτική της ακόμη πιο επιθετικά από ό,τι προγραμματίζει.
Ο Trump θα μπορούσε να επιδεινώσει το φαινόμενο του πληθωρισμού εάν επιβάλει, όπως υποσχέθηκε, αυστηρούς δασμούς στα αγαθά που οι αμερικανικές επιχειρήσεις παράγουν στο εξωτερικό και εισάγουν πίσω στη χώρα. Τα προϊόντα των Wal-Mart Stores και της Apple, πολλά από τα οποία κατασκευάζονται στην Κίνα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ακριβύνουν για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Η πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων της Fed και η προοπτική τριών ακόμη αυξήσεων που αναμένονται εντός του 2017 έχουν ήδη ενθαρρύνει πολλούς επενδυτές να φέρουν τα κεφάλαιά τους στις ΗΠΑ όπου οι αποδόσεις είναι πιο ελκυστικές από αυτές των περισσότερων άλλων χωρών. Και αυτό με τη σειρά του ενισχύει τις πληθωριστικές πιέσεις. Η απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, η οποία θα καταστήσει ευκολότερο για τις τράπεζες να δανείζουν, θα μπορούσε να δημιουργήσει φούσκες σε τομείς όπως αυτός των εμπορικών ακινήτων.
Ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody's Analytics, θεωρεί πως ο πληθωρισμός θα υπερβαίνει το 3% σε συνεχή βάση, "πολύ υψηλότερα σε σχέση με το επίπεδο στόχο της Fed του 2%.
O Zandi προβλέπει ότι η Fed θα αντιδράσει, αυξάνοντας τα επιτόκια στο 4% περίπου έως τις αρχές του 2020. Οι "τιμωροί" των ομολόγων, με τη σειρά τους, θα στείλουν την απόδοση του 10ετούς έως και το 4,5%. "Αυτά είναι τα κλασικά συμπτώματα της υπερθέρμανσης της οικονομίας", γράφει ο Zandi, "τα οποία παραδοσιακά καταλήγουν σε ύφεση".
Ενώ δεν μιλά ακόμη για ύφεση, ο Zandi προβλέπει ότι η οικονομία "θα πλησιάσει ανησυχητικά κοντά έως το τέλος της θητείας του Trump".
Το πιο "ρωμαλέο" δολάριο θα μπορούσε σε ένα βαθμό να αμβλύνει τις επιπτώσεις των πολιτικών του Trump. Η ισχυροποίηση του δολαρίου καθιστά τις εξαγωγές των ΗΠΑ πιο ακριβές σε σχέση με τα ευρωπαϊκά και ασιατικά εγχώρια αγαθά. Καθιστά επίσης τα ξένα αγαθά λιγότερο ακριβά για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Στη συνέχεια το ισχυρό οδηγεί σε χαμηλότερες εξαγωγές και υψηλότερες εισαγωγές, με αποτέλεσμα να καταλήγει σε βραδύτερο πληθωρισμό αλλά υψηλότερα εμπορικά ελλείμματα -ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζεται ότι θα πετύχει ο Trump.
Φυσικά, ο Πρόεδρος Trump μπορεί να μην πραγματοποιήσει όλες τις αλλαγές που εξήγγειλε ως υποψήφιος. Έχει ήδη υπαναχωρήσει από την υπόσχεση του να απελάσει 11 εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς χαρτιά. Το κόστος της αρχικής πρότασης του για περικοπές φόρων έχει μειωθεί κατά το ήμισυ. Το Κογκρέσο ενδέχεται να μην εγκρίνει δαπάνες ύψους 500 δισ. δολαρίων υποδομές. Αν γίνει έτσι, η οικονομία θα είναι σε καλύτερη κατάσταση.
Μπορεί να μην καθίσταται άμεσα εμφανές από την ευφορία της χρηματιστηριακής αγοράς, αλλά όσο περισσότερο ο Trump πείσει το Κογκρέσο να στηρίξει τις ιδέες του, τόσο χειρότερη θα είναι η κατάσταση της οικονομίας μακροπρόθεσμα.
Πηγή
