Γράφει ο Λάζαρος Δ. Σπανόπουλος, Δικηγόρος
Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα των όσων διαδίδονται και φημολογούνται αναφορικά με τις επιταγές της τρόϊκας, υφίσταται και η –καθ’ όσα φερόμενη ως αληθής- φημολογία περί κατάργησης της υποχρεωτικής παράστασης...Δικηγόρου σε συμβόλαια τα οποία αφορούν δικαιοπραξίες όπως αγοραπωλησίες ακινήτων. Αμέτρητες γραμμές έχουν γραφεί τόσο σε έντυπα όσο και σε διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης αναφορικά με την αναγκαιότητα ή μη της παράστασης Δικηγόρου στα συμβόλαια, χωρίς να λείπουν οι απόψεις του τύπου: «οι Δικηγόροι δεν προσφέρουν τίποτα, απλά παίρνουν τζάμπα λεφτά επειδή αποτελούν αναγκαίο κακό» ή ότι «η υποχρεωτική παράσταση Δικηγόρου στα συμβόλαια, απλά εξυπηρετεί συντεχνιακά συμφέροντα των Δικηγόρων». Ποιες όμως είναι οι πραγματικές πτυχές του παραπάνω ζητήματος;
Ως γνωστόν ο ρόλος του Δικηγόρου κατά την σύνταξη και υπογραφή των συμβολαίων συνίσταται: α) Στον εκτενή έλεγχο των τίτλων κυριότητας του ακινήτου, τόσο των παρόντων όσο και των προγενέστερων χρονικά τίτλων στο οικείο Υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό γραφείο του τόπου όπου ευρίσκεται το υπό αγοραπωλησία ακίνητο β) Στον εκτενή έλεγχο της εμπράγματης κατάστασης του ακινήτου (αν παραμένει δηλαδή υπό την κυριότητα του φερόμενου ως ιδιοκτήτη ή αν έχει μεταβιβαστεί καθώς και τυχόν εμπραγμάτων βαρών (προσημείωση υποθήκης, υποθήκη), κατάσχεσης ή διεκδίκησης γ) Στον συνεπικουρούμενο έλεγχο από πολιτικούς μηχανικούς της πολεοδομικής υπόστασης του ακινήτου δ) Στον έλεγχο της μορφής κα διατύπωσης του νόμιμου τίτλου που άπτεται της δικαιοπραξίας, ήτοι του συμβολαιογραφικού εγγράφου και την διαφύλαξη των εννόμων συμφερόντων του εντολέα του από τυχόν παραλείψεις ή από την ύπαρξη σημείων επισφαλών για τα συμφέροντα του (αίρεσης, προθεσμίας κ.λ.π.) ε) Στην άμεση μεταγραφή του συμβολαίου στο οικείο Υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό γραφείο, ολοκληρώνοντας με αυτό τον τρόπο την μεταβίβαση κυριότητας του ακινήτου. Με τις παραπάνω απαραίτητες ενέργειες, διασφαλίζονται τόσο τα νόμιμα συμφέροντα των αντισυμβαλλομένων όσο και η αναγκαία και συνάμα επιβεβλημένη ασφάλεια των συναλλαγών, η δε νόμιμη αμοιβή των παρισταμένων Δικηγόρων στα συμβόλαια είναι αναλογική της αξίας του ακινήτου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 3026/1954 (Κώδικα περί Δικηγόρων).
Τι θα μπορούσε να επιφέρει μια ενδεχόμενη κατάργηση της υποχρεωτικότητας παράστασης Δικηγόρου στα συμβόλαια;
1) Όπως ανέλυσα παραπάνω, σκοπός της παράστασης Δικηγόρου σε συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτου, όπως επίσης και του σχετικού ελέγχου που προηγείται και προϋποτίθεται είναι η κατοχύρωση της ασφάλειας των συναλλαγών. Τόσο η εντολή που διαθέτει ο Δικηγόρος από τον εντολέα του, όσο και η υπογραφή του πληρεξουσίου Δικηγόρου κατά την σύναψη του Συμβολαίου, δημιουργεί σωρεία αστικών και ποινικών ευθυνών ακόμα και για ενσυνείδητη αμέλεια σε περίπτωση νομικού ελαττώματος ή σφάλματος που αφορά την νομιμότητα των τίτλων, την ύπαρξη οιουδήποτε νομικού ελαττώματος ή εμπράγματων βαρών. Η κατάργηση της υποχρεωτικής παράστασης Δικηγόρου σε συμβόλαια και η συνακόλουθη σύναψή τους χωρίς την παράσταση Δικηγόρου, απλά μας απαλλάσσει από την σχετική αστική και ποινική ευθύνη, την οποία θα φέρουν αποκλειστικά οι αντισυμβαλλόμενοι.
2) Η μη παράσταση Δικηγόρου στα συμβόλαια, πέρα από τα παραπάνω, συνεπάγεται και την αποστέρηση από το Δημόσιο Ταμείο σημαντικού ποσοστού φορολογίας το οποίο προέρχεται από το Φ.Π.Α. 23% (Βλέπετε και την παλαιότερη δημοσίευσή μου με τίτλο: «Εναλλακτική πρόταση άσκησης Δικηγορίας και αντίστασης στα αντιδικηγορικά μέτρα που επιβάλλονται».
3) Η μη τήρηση του προϋφισταμένου και αναγκαίου ελέγχου των τίτλων όπως προανέφερα και η συνακόλουθη μη ανάθεση σε Δικηγόρο των παραπάνω ενεργειών για «να σωθούν μερικά Ευρώ», θα οδηγήσει σε άκρως επισφαλείς συναλλαγές και σε ένα ξέφρενο «όργιο» εξαπάτησης των αντισυμβαλλομένων. Δεν τρέφω αυταπάτες, γνωρίζω άμεσα την πολιτισμική αντίληψη της μικρόψυχης και σουρεαλιστικής νεοελληνικής κοινωνίας (έτι μία φορά ζητώ συγνώμη από τους αναγνώστες του παρόντος άρθρου αν αυτή η πεποίθησή μου τους φανεί αλαζονική ή συντεχνιακή) ότι το Δικηγορικό Λειτούργημα αποτελεί «παρασιτικό κλάδο της οικονομίας» καθώς και ότι «οι Δικηγόροι απλά παίρνουν λεφτά για εργασίες που δεν είναι υποχρεωτική η παρουσία τους» χωρίς να γράψω και άλλες μικροπρεπείς αντιλήψεις όπου δεν θα αρκούσαν δεκάδες σελίδες.
Δεν έχουμε παρά να τους αφήσουμε να καταργηθεί η υποχρεωτική παράσταση Δικηγόρου στα Συμβόλαια. Να τους αφήσουμε να καταστούν έρμαια στις διαθέσεις απατεώνων, αετονύχηδων και επιτηδείων οι οποίοι θα τους πουλήσουν αβασάνιστα ακίνητα τα οποία είτε θα φέρουν του κόσμου τα νομικά βάρη και ελαττώματα, είτε απλά…δεν θα υπάρχουν! Και μη σας φανεί τόσο παράξενο αν σε λίγο καιρό πωλούνται παραθαλάσσια οικόπεδα στο…Καρπενήσι, ή ακόμα και η Ακρόπολη.
4) Ο συνδυασμός των παραπάνω θα επιφέρει ένα πραγματικό «τσουνάμι» αγωγών και μηνύσεων από τους αφελείς «παθόντες», οι οποίοι είτε διότι τσιγκουνεύτηκαν μερικά Ευρώ, είτε διότι δεν επιθυμούσαν να δώσουν «τζάμπα λεφτά τους άρπαγες τους Δικηγόρους», κατέστησαν τραγικά θύματα της ανεκδιήγητης ανοησίας τους πρωτίστως και δευτερευόντως θύματα επιτηδείων και απατεώνων. Αρκετοί εξ ημών θα έχουμε ασχοληθεί στα πλαίσια του επαγγέλματός μας με περιπτώσεις «επικύρωσης ανωμάλων δικαιοπραξιών» της δεκαετίας του 60΄, μιας περιόδου φρενήρους οικοδομικής δραστηριότητας οπότε είχαν ιδρυθεί εν μία νυκτί εκατοντάδες οικοδομικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν διήρκεσαν παρά λίγες ημέρες. Τα προσύμφωνα για ανέγερση οικοδομών και αγοράς ακινήτων που ποτέ δεν έγιναν και οι προκαταβολές που δόθηκαν για ανύπαρκτα έργα, οι οποίες ποτέ δεν επεστράφησαν θα αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά σε αυτά που θα επακολουθήσουν.
Η ενδεχόμενη απώλεια που θα έχουμε αν χάσουμε τα ήδη σχεδόν μηδαμινά συμβόλαια αγοραπωλησίας θα είναι απολύτως ασήμαντη μπροστά στα οικονομικά οφέλη τα οποία θα έχουμε από τις αγωγές ακύρωσης δικαιοπραξίας, αδικαιολόγητου πλουτισμού κ.λ.π. καθώς και τις μηνύσεις που θα συντάσσουμε. Η παρουσία και η αναγκαιότητα του Δικηγόρου θα καταστεί αναγκαία και επιβεβλημένη απόλυτα, σε αντίθεση με την χλεύη που αντιμετωπίζεται σήμερα από ορισμένους.
